LEADER+ |
sobota, 17 marca 2007 23:02 | |
Projekt zakończony 14.04.2008
Program LEADER w Europie Jest to program Unii Europejskiej, który powstał na początku lat 90-tych XX wieku, aby przeciwdziałać narastającym problemom wsi europejskich: zagrożeniami wywołanymi rozwojem masowej ekstensywnej produkcji rolnej – zmniejszaniem liczby gospodarstw rolnych (zwłaszcza tych małych rodzinnych), stopniowym wyludnianiem obszarów wiejskich, zanikaniem tradycji i wartości krzewionych od wieków przez społeczności wiejskie. Rosnąca przepaść między wsią a miastem zrodziła konieczność wsparcia rozwoju obszarów wiejskich ze środków Unii Europejskiej. W ten sposób powstała inicjatywa LEADER. Nazwa LEADER jest skrótem francuskiej nazwy programu Liaison Entre Actions de Development de l’Economie Rurale, która oznacza związki między działaniami na rzecz rozwoju gospodarczego wsi, czyli współpracę między różnymi podmiotami działającymi na wsi lub na rzecz rozwoju wsi i jej mieszkańców.
W roku 1991 rozpoczęto wdrażanie nowej metody polegającej na wieloaspektowym rozwoju wsi jako miejsca, nie tylko produkcji rolnej, ale także rozwoju innych gałęzi gospodarki, dobrego miejsca do życia, zachowania bogactwa przyrodniczego i kulturowego. Nowością tego podejścia było także szerokie zaangażowanie samych mieszkańców w rozwój swojej „małej ojczyzny”. Ta nowa forma działania, przy wsparciu finansowym z budżetu UE szybko przyniosła oczekiwane efekty, okazała się skuteczną metodą przeciwdziałania problemom wsi. I tak w ci±gu tych piętnastu lat LEADER przeszedł kolejne etapy: LEADER I (1991-1994) – faza wypróbowania nowego podejścia do konkretnych obszarów o charakterze zintegrowanym i angażuj±cym społeczności lokalne. Na tym etapie w realizację programu włączyło się 217 obszarów wiejskich. Oddolne podejście – pomysły wspólnego działania, wpływania na rozwój danego obszaru mają wychodzić od samych mieszkańców – „lokalnych liderów”; LEADER w Polsce Polska weszła do Unii Europejskiej w 2004 roku, w związku z tym Program LEADER+ „wystartował” w formie pilotażu i spotkał się z ogromnym zainteresowaniem społeczności wiejskich. Pierwszy etap realizacji programu LEADER polegał na zbudowaniu partnerstw, czyli Lokalnych Grup Działania na terenach wiejskich. Polska weszła w struktury Unii Europejskiej w 2004 roku, kiedy już był realizowany Program LEADER+ (okres 2000 – 2006) i tylko dzięki zabiegom i staraniom wielu instytucji i organizacji zaangażowanych w rozwój obszarów wiejskich doszło do jego realizacji w formie Pilotażowego Programu LEADER+. Instytucją odpowiedzialną za kształt tego działania jest Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, natomiast wdrażaniem zajmuje się Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa (FAPA). Pilotażowy Program LEADER + został podzielony na dwa etapy – schematy. Pierwszy z nich realizowany na przełomie 2005 i 2006 roku miał za zadanie przygotowanie społeczności lokalnych do wspólnego działania, do zbudowania ram organizacyjnych w formie Lokalnych Grup Działania. Mieszkańcy wsi, którzy chcą działać w nurcie LAEDER muszą wpierw poznać i zrozumieć jego zasady, a następnie nauczyć się działać na zasadach partnerskich, realizować wspólne projekty angażujące przedstawicieli trzech sektorów: społecznego, gospodarczego i publicznego. Jest nowa forma działania polegające na kompleksowym spojrzeniu na dany obszar, nie przez pryzmat swojej wsi czy gminy, swojej instytucji czy firmy, ale znacznie szerzej, uwzględniając potrzeby szerszej społeczności i znacznie większe możliwości rozwojowe. Dlatego w ramach działania PPL+ (Pilotażowy Program Leader+) w pierwszym schemacie środki zostały przeznaczone na zbudowanie struktury LGD oraz Zintegrowanej Strategii Rozwoju Obszarów Wiejskich. LGD mogło przyjąć formę fundacji, stowarzyszenia, bądź związku stowarzyszeń. O wsparcie finansowe procesu tworzenia LGD mogły się ubiegać w I Schemacie samorządy gmin wiejskich i miejsko-wiejskich lub ich związki, osoby prawne: fundacje, stowarzyszenia i ich zwi±zki oraz organizacje pozarządowe. Pilotażowy Program LEADER + był realizowany na terenie gmin wiejskich lub wiejsko-miejskich, na obszarze zamieszkałym przez 10 do 100 tyś. mieszkańców (obszar co najmniej jednej gminy). Do I schematu przystąpiło 174 beneficjentów.
Europejska Inicjatywa Leader wchodzi w czwarty okres programowania. ROZPORZĄDZENIE RADY (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. Na podstawie strategicznych wytycznych zawartych w ww. rozporz±dzeniu, każde Państwo Członkowskie przygotowuje Krajowy Plan Strategiczny Rozwoju Obszarów Wiejskich, stanowiący podstawę odniesienia dla przygotowania programów rozwoju obszarów wiejskich. Dokumentem, na którego podstawie będzie wdrażana polityka rozwoju obszarów wiejskich w latach 2007-13 w Polsce jest obecnie konsultowany Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (PROW 2007-13).
|